16, మార్చి 2013, శనివారం

హోగి వాగి



ఇదేం టైటిల్ అని ఆశ్చర్యపోతున్నారా.. Hungary బాష లో ఎలా ఉన్నావు అని అర్ధం..... 

పోయిన నెల Hungary  దేశ రాజధాని బుడాపెస్ట్ కి నేను నా స్నేహితులం కలిసి వెళ్ళాం...Danube నది తీరం మీద నిర్మించబడినది ఈ నగరం...ఇన్ని రోజులు బుడాపెస్ట్ ఒకే నగరం అని అనుకున్నాను ఇక్కడికి వచ్చాకే తెలిసింది బూడ మరుయు పేస్తో రెండు నగరాలని కలిపి బుడాపెస్ట్ అంటారని... 

Danube నది తూర్పు దిక్కున బూడ నగరం, పడమర దిక్కున పేస్తో నగరం ఉన్నాయి...నన్ను బాగా ఆకట్టుకుంది మాత్రం బూడ నగరం, ఎన్నో ఏళ్ళ చరిత్ర కలిగి కొండలతో, హంగరి రాజుల కోటలతో చాల చాల అందంగా ఉంది.
బుడాపెస్ట్ లో చూడ దగ్గ ప్రదేశాలు 

1) Castle Hill 



నాకు బాగా నచ్చిన ప్రదేశం బూడ నగరం లో ఉన్న ఈ కొండ...ఇక్కడికి చేరుకోవడానికి మంచి బస్సు సౌకర్యం ఉంది...నాకు ఎతైన ప్రదేశాలంటే చాల ఇష్టం..అలా పై నుండి ప్రపంచాన్ని చూస్తుంటే ప్రతిది అందంగానే అనిపిస్తుంది. ఈ ప్రదేశం రాత్రి చూస్తే ఇంకా ఇంకా బాగుంటుంది... రెండు ప్రయత్నించవచ్చు 

ఇంత ఎత్తు మీద హంగరి రాజు గారు మంచి కోట కట్టుకున్నారు...కోట లో కొంత భాగం శిధిలావస్థ లో ఉన్నా చాల భాగం ఇంకా చెక్కు చెదరకుండా గట్టిగా ఉంది...ఇక్కడ musuem, ఈ కొండ ఎక్కడానికి వింతగా బుల్లిగా ఉన్న రైలు తప్పకుండ వెళ్లి తీరాల్సిందే... 

ఈ కొండ మీద బస్సు దిగగానే కనిపించే restaurant లో కి  దూరి పోయ్యాము  నేను మా స్నేహితులం కలిసి...అక్కడ chocolate కేకు ఆర్డర్ చేసాను... నా సామి రంగ... ఏమి ఆ కేకు...ఇలా నోట్లో పెట్టుకుంటే కరిగిపోతుంది.. అద్బుతం..మహా అద్బుతం. కచితంగా ప్రయత్నించండి.... 

2) Orszaghaz (పార్లమెంట్ )


ఆ పేరు చదివి పలకడం కంటే నోరు మూసుకోవడం మంచిది అని నిర్నయిన్చేసుకున్నాము అందరం...ఈ దేశం లో పేర్లు పలకడానికి అస్సలు ప్రయత్నించకూడదు, రాసినదానికి పలికినదానికి పొంతే ఉండదు ఈ బాషలో..అందుకే చదువు రాని వాళ్ళలాగా కాగితం మీద రాసుకొని అయ్యా ఈ ప్రదేశం వెళ్ళాలి, కొంచం ఏ బస్సు ఎక్కాలో చెప్తారా అంటూ పని కానిచాము...



హన్గేరియన్ పార్లమెంట్ ని danube నది ఒద్దు మీద  పేస్తో నగరం లో కట్టారు, బూడ వైపు నుండి చూస్తే చాల అందంగా నది మీద తేలుతుందా అనిపించేటట్టు బలే ఉంటుంది. నేను ఇంత వరకు చూసిన కట్టడాల్లో ఇది బెస్ట్. బూడ నుండి చూస్తే చచినట్టు కనిపిస్తుంది కాబట్టి, మిస్ అయ్యే సమస్యే లేదు...రాత్రి కూడా చాల లైట్ లు వేసి వెలిగిస్తారు కాబట్టి ఇంకా అద్బుతంగా ఉంటుంది. ఈ పైన ఉన్న బొమ్మ రాత్రి తీసింది

3) హీరోస్ స్క్వేర్


హంగరి దేశం కోసం ప్రాణాలు అర్పించిన రాజులు, సేనాధిపతులు, సైనికుల స్మారక చిహ్నం ఈ హీరోస్ స్క్వేర్. నగరం నడిబొడ్డున కట్టినా విశాలంగా, ప్రశాంతంగా ఉంటుంది ఈ ప్రదేశం. పక్కనుండి కోటానుకోట్ల కార్లు, బస్సులు వెళ్తున్న కూడా ఈ ప్రదేశం లో నిలబడితే ఒక లాంటి నిశబ్ధం ఆవహిస్తుంది. ప్రాణాలు పనంగా పెట్టి ఈ దేశం కోసం యుద్ధం చేసిన వాళ్ళ విగ్రహాలను సూటిగా కళ్ళలోకి చూస్తుంటే భయం వేస్తుంది. గంభీరంగా రొమ్ము విరుచుకొని నిలబడ్డ సైనికులను, రాజులని చూస్తుంటే ఇలా దేశం కోసం ప్రాణాలు ఇవ్వడం లో కూడా ఆనందం ఉంటుందని అక్కడ నిలుచుంటే బోద పడింది. తప్పకుండ చూడవలసిన స్క్వేర్. 

4) షూస్ ఆన్ ది డానుబ్ ( Shoes on the Danube )



"ఎ దేశ చరిత్ర చూసిన ఏమున్నది గర్వకారణం, నర జాతి చరిత్ర సమస్తం పర పీడన పరాయణత్వం"  శ్రీ శ్రీ గారు అన్న మాటలు గుర్తొచ్చాయి ఈ ప్రదేశాన్ని చూసినప్పుడు. 

ఐరోపా ఖండానికి నల్ల మచ్చ యూదులని దారుణంగా హత్య చేయడం. హంగరీ దేశం కూడా దీనికి అతీతం కాదు. రెండో ప్రపంచ యుద్ధం లో యూదులను Danube నది ఒడ్డు న నిలబెట్టి కాల్చి నీళ్ళల్లోకి తోసి చంపేశారు. అలా చంపే ముందు వాళ్ళ చెప్పులను విడిచివేయ్యమని చెప్పి కాల్చారంట అందుకే ఈ దారుణానికి చింతిస్తూ వారి స్మారకంగా చెప్పులు పెట్టారు నది ఒడ్డున. 

ఏమనుకోవాలి వాళ్ళ ఆత్మలకు శాంతి కలగాలని కోరుకోవడం తప్ప...

యూదులకు పట్టిన స్థితి మళ్ళి ప్రపంచ చరిత్ర లో ఎవ్వరికి  పట్టకూడదు దెవుడా.....

మాకు టైం సరిపోక వెళ్ళలేదు కాని బుడాపెస్ట్ లో తప్పకుండ చేయవలసినది, ఔషధ విలువలు కలిగిన ఈత కొలనులలో ఈదడం. ఇక్కడ ఈత కొలనులు సహజమైనవి, మట్టి లో ఉండే అనేక మినరల్స్ నీటి లో కలిసి చర్మ వ్యాధులని నివారిస్తుందని ప్రసిద్ధి. టైం ఉంటె తప్పకుండ ప్రయత్నించండి. 

అన్ని చెప్పుకొని తిండి గురించి మరిచిపోయ్యాను...స్వచమైన హన్గేరియన్ రుచులు ప్రయత్నించాలంటే మంచి హోటల్ కి వెళ్ళడం ముఖ్యం. మేము వెతికి వెతికి ఒరిజినల్ హన్గేరియన్ తిండి దొరికే Udvarhaz అనే restaurant కి వెళ్ళాము. ఇది కొండ పైన ఎక్కడో అడవి లో కట్టారు. గంట సేపు ప్రయత్నించి మొతానికి చేరుకున్నాం. చేరుకోవడం తోనే హన్గేరియన్ అమృతం అని చెప్పి 30% alcohol ఉన్న బుడ్డి సీస చేతిలో పెట్టారు. బాబు మీ అమృతం తాగే అర్హత నాకు లేదు అని సవినయంగా ఒప్పుకొని పళ్ళ రసం పుచుక్కున్నాను. తర్వాత traditional హన్గేరియన్ నృత్య ప్రదర్శన సంగీతం బలే బాగున్నాయి. కాళ్ళతోనే శబ్దం చేస్తూ మంచి సంగీతం పుట్టించారు (tap dancing). హంగరీ గులాష్ సూప్ ప్రపంచ  ప్రక్యాతి పొందింది. అది మన పళ్ళెం లో మొదటగా పడింది. మల్లి చిక్కు ఎదురైంది. అందులో పంది మాంసం ఉంది మరి. సూప్ తాగి మిగితాది వేదిలేసాను. నిజం చెప్పాలంటే, నేను చేసే మిర్యాల చారు లాంటి మిర్యాల చారు లాగ ఉంది ఈ సూప్. తర్వాత పుట్టగోడుగులతో, టమటలతొ, చికెన్ తో చేసిన వంటకం అధుర్స్...రెండు సార్లు తిని హంగరి దాత సుఖీభవ అని ధీవించెసాను. 

హంగరీ దేశ చరిత్ర, బాష, తిండి, సంస్కృతికి అద్దం పడుతుంది బుడాపెస్ట్ నగరం. చూడవలసిన చక్కటి ప్రదేశం. వీలైతే మీరు చూడండి. 

కుర్-సుర్-నుం అంటే హన్గేరియన్ బాష లో థాంక్స్ అన్నమాట.

3, ఫిబ్రవరి 2013, ఆదివారం

వాన


ఆకాశం బూడిద రంగు లోకి మారిపోయింది. పగటి వెలుతురికి, రాత్రి చీకటికి మధ్యగా ఉండే వర్ణం భలే బాగుంది. చల్లని గాలికి చెట్లు, ఆకులు నాట్యాలు చేస్తున్నాయి. మిద్దే మీద ఆరేసిన వడియాలు, బట్టలని హాదివిడిగా తీయడానికి పరుగులు పెట్టాము, అంతలోపే మెల్లగా చినుకులు మొదలయ్యాయి. చిలుకులన్ని కలిసి వానగా మారిపోతుంది. ఇంటి ముందు కూర్చొని సజ్జే మీద నుండి పడుతున్న చినుకులని కొన్ని చేతిలోకి పట్టుకోవాలనే తాపత్రయ పడుతున్నాం. అప్పుడే అమ్మ వేడి వేడి పకోడీ చేసి తెచ్చింది. చిక్కని కాఫీ తాగుతూ పకోడిని తింటూ, అడపా దడపా గొడుగు పట్టుకొని అలా వర్షం లోకి వెళ్లి వస్తున్నాం. వాన లో స్నానం చేస్తున్న చెట్ల సంతోషాన్ని చూస్తున్నాం. టైటానిక్ పడవలను పోలే మా కాగితం పడవలు ఇంటి ముందు వెలిసిన చిన్న మడుగుల్లో ఏదో తీరానికి చేరాలని ప్రయత్నిస్తూ, పడుతున్న చినుకుల తాకిడికి చితికిల పడిపొయ్యి, నీళ్ళలో కొట్టుకుపోతున్నాయి. వాన ఎంత పడ్డదో కొలవడానికి మా నాన్న తెచిన్న rain guage ని పదే పదే వెళ్లి చూస్తున్నాం. ఒక్క సెంటీమీటర్, రెండు సెంటీమీటర్...హమ్మయ్య ఇంత వాన చాలు.. ఇంక చేల దాహం తీరినట్టే అని మా అమ్మ, నాన్న సంతోచిస్తున్నారు. వర్షం కొంచం తగ్గుముఖం పడుతున్న సూచనలు మొదలవ్వడం తో ఇంక ప్లాస్టిక్ సంచులతో అందరం సిద్ధంగా ఉన్నాం. ఇంట్లో నుండి అమ్మ అరుపు అనుకుంటా " వాన లో ఆడకండి, పడిశం పడుతుంది" అని, అవి మా చెవుల్లోకి ఎక్కితే కదా...ఇంక మొదలవుతాయి మా వాన ఆటలు, కేరింతలు. ఒకరి మీద ఒకరు నీళ్ళు చల్లుకోవడం. చెట్టు మీద కాయ ఉంది అని చూపించి చెట్టు ని విదిలించడం, ఎవరి పడవ ఎంత దూరం వెళ్తుంది అని పందెం కట్టుకుంటూ ఉండగా వాన వేలిసిపోతుంది. ఆకాశానికి  కూడా మా ఆనందం చూడడం ఇష్టమేమో మబ్బులని పక్కకు నెట్టేసి, మా వైపు నిండు గా, నీలపు రంగు లో కి మారిపోయ్యి చూస్తూ నవ్వుతుంది. 

వాన వేలిసిన వెంటనే మా ఆటలు ఆగిపోవు, అలా రోడ్ పక్కన వాగులో ఎంత వాన పడిందో చూడడానికి అందరం బయలుదేరుతాం. ప్రకృతి అంతా స్నానం చేసి అలంకరించుకున్నట్టు చాల అందంగా ఉంది. రోడ్ కూడా నల్లగా మేరుస్తుంది. ఆ వాగు లోకి దిగి మల్లి ఇంకోసారి ఆడుకున్నాం.  బురద లో నడుచుకుంటూ, చేలలోకి వెళ్లి మా చిన్ని చేతుల్లో పట్టినంత బంక మట్టి తెచుక్కొని, ఒక్కొక్కరం శిల్పాలు చెక్కే శిల్పి లెవెల్ లో pose కొడుతూ ఆ బంక మట్టితో ఏనుగు, గుర్రం, గాడిద, ఆవు ( అన్ని ఒకేలాగా ఉంటాయనుకో కాని వేరే వేరే పేర్లు పెట్టేవాళ్ళం మా కళ ని మేమే ఆధారించుకోవాలి కదా మరి !) చేసేవాళ్ళం. అదే బంక మట్టి తో చిన్ని చిన్ని కుండలు, వాటికి మూతలు, అందులో పెట్టడానికి మురుకులు, లడ్లు కూడా చేసేవాళ్ళం. కూర గిన్నె, అన్నం గిన్నె ఇలా ఏవో రకాలు చేసి ఒక వంట ఇంటికి కావాల్సిన సామగ్రి చేసే వాళ్ళం. మరుసటి రోజు కొంచం ఎండబెడితే ఇంక పావులాట ఆడుకోవచ్చు చక్కగా...

అంతా అయిపోయాక వేడి వేడి నీళ్ళతో స్నానం చేసి, చక్కగ బుట్ట బొమ్మ లాగ తయ్యారయ్యి అన్నం తిని హాయిగా బజ్జుకొనే వాళ్ళం. ఇలా వాన వచ్చిన రోజు మాకు పండగే. అంత తడిసినా కూడా " పిల్లకి పీట చేక్కకి చలి పెట్టదు"  అని మా అమ్మ చెప్పే సామెత ని నిజం చేస్తూ మరుసటి రోజు పుష్కలంగా ఆరోగ్యంగా మల్లి ఆటల్లోకి జారుకొనే వాళ్ళం. పావులని ఎండబెట్టాలి, అందులో వంటలు చెయ్యాలి కదా మరి...

సిటీ లో ఈ ఆనందాలు దొరకవు, ఈ నాగరికపు జీవితం లో బందిలమైపోయ్యి, వాన ఎప్పుడు వచ్చింది ఎప్పుడు వెళ్లిందో కూడా గమనించడం లేదు. ఆనందించడం పక్కన పెట్టి, రోడ్లంత నిండి పొయ్యి, ఎందుకు పడింది ఈ వాన అని తిట్టుకొనే ధుస్థితికి దిగజారం.....

వాన సినిమా లో త్రిష వాన తో ' నువ్వస్తానంటే నెనొదంటనా ' అని పాడుతుంది కాని మనం నువ్వు (వర్షం) వస్తానన్న పిలుపు నాకు వినిపించడం లేదు, వద్దు అని చెప్పే అంత సమయం కూడా నాకు లేదు అని పాడుకోవాలి  నిజమే మరి చుట్టంలా వస్తుంది, చూసే దిక్కు లేక వెళ్ళిపోతుంది మన వాన.

27, జనవరి 2013, ఆదివారం

కొన్ని బాల్యపు స్మృతులు -1


మా చిన్న పల్లెటూరు లో మొత్తం 20 ఇళ్ళు. అందరు మా చుట్టాలే, కాకపోయినా అలా కలిసి ఉండే వాళ్ళం. హాస్టల్ లో ఉండి చదువుకుంటూ సెలవుల్లో ఊరు వెళ్ళేవాళ్ళం. మా మామయ్య పిల్లలు, బాబయ్య పిల్లలు అందరం కలిసి ఒక 15 మంది దాక ఉండేవాళ్ళం. మేము అందరం కలిసి చేసిన అల్లరి, గోల, ఆటలు, పాటలు ఇవి మాత్రమే మేమందరం పోగేసుకున్న జ్ఞాపకాలు. మధురమైన జ్ఞాపకాలు. ఇలా జ్ఞాపకాల గులకరాల్లలో కొన్ని రాళ్ళు నీటిలోకి విసిరుతూ అలా...
జామకాయ చెట్టు - 
మా మమ్మయ్య వాళ్ళ ఇంట్లో ఒక పెద్ద జామకాయ చెట్టు ఉండేది. అందరం పిల్లలం కలిసి ఆ చెట్టు మీదే ఉండేవాళ్ళం, ఒక్కొక్కరం ఒక్కో కొమ్మ మీద కూర్చొని, కబుర్లు చెప్పుకుంటూ, కధలు చెప్పుకుంటూ కాలం గడిపేవాళ్ళం. ఆకరికి అన్నం కూడా దాని మీదే తినేవాల్లం. ఆ చెట్టు కి చిన్న పిందే కాయడమే పాపం దాన్ని చట్టుకున కోసేసుకొని తినేవాళ్ళం. పాపం ఆకరికి దాని ఆకులు కూడా వదలకుండ అందులో ఉప్పు, చింతపండు పెట్టుకొని తినేవాళ్ళం. ఆ రుచి అమోఘం. దాని కొమ్మలు ఒక్కోకరం పంచుకొని పేర్లు కూడా చేక్కుకున్నాం. ఇలా పాపం దాని ఆకులు, దాని పండ్లు, దాని బెరడు ఇలా ఏది వదలకుండా బాధ పెట్టినా, ఒప్పిగ్గా మా బాల్యాన్ని బరించింది మా జామకాయ చెట్టు. ఇన్ని జ్ఞాపకాలు ఇచ్చిన మా చెట్టు మేము పెద్దవాళ్లం అయిపోయి ఎక్కడం మానేసినందుకు అలిగి ఒక గాలివానకు విరిగి పొయి చచ్చిపోయింది. 15 మందిని తన ఒడిలో చేర్చుకొని ఆడించిన మా చెట్టు ఇప్పుడు లేదు. ఆ చోటు ఇప్పుడు బోడిగా మాకు మా చెట్టు ని గుర్తుతేస్తుంది, అలాగే మా బాల్యపు తీయదనాన్ని కూడా.



రోడ్ల మీద ముళ్ళు పెట్టడం 

ఈ జ్ఞాపకం ఎన్ని సార్లు తలుచుకున్నా మొహం మీద చిరునవ్వు తెస్తుంది. మా వెర్రి ఎన్ని వింత తలలు వేసేదో చెప్తుంది. మా ఊరిని ఆనుకొని రోడ్ ఉండేది, దాని మీద RTC బస్సులు, జీపులు, వెళ్ళేవి. ఎవరి ఆలోచనో గుర్తులేదు కాని ఆ రోడ్ మీద వెళ్తున్న బస్సుల కింద ముళ్ళు పెట్టి వాటిని పంచర్ చెయ్యాలని అనుకున్నాం. పెద్ద పెద్ద సర్కస్ ముళ్ళు ఏరుకొని రోడ్ మీద చక్కగా పరిచి, పక్కనే ఉన్న మా గడ్డి వాము వెనక దాక్కొని బస్సు ముళ్ళమీద నుండి వెళ్ళడం చూసి గట్టిగ అరిచేవాళ్ళం. కాస్త దూరం వెళ్ళాక  ఆగిపోతుందేమో అని ఎదురు చూసేవాళ్ళం. మా పిచ్చి కాకపోతే బస్సు పయ్యలు మేము పెట్టిన చిన్న ముళ్ళకి పంచర్ అవుతాయా. అది అప్పట్లో తెలిలేదు మాకు. చివరకి ఇలా జీపులు, బస్సులకి ఏమి కావడం లేదు అని స్కూటర్ ల మీద పడ్డాం. దూరంగా ఏదో స్కూటర్ కనిపిస్తే ముళ్ళు పెట్టి ఎదావిధిగా దాక్కున్నాం. దగరికి వస్తున్న స్కూటర్ మీద  స్వయంగా మా నాన్నే. ఇంకేముంది బండి పంచర్ కాలేదు కాని మాకు పంచర్ పడింది. మా నాన్న పెద్దగా ఏమి అనలేదు, పైగా ఈ ముళ్ళ వల్ల బుస్సులకి ఏమి కాదు అని ఒక సలహా ఇచ్చి వెళ్ళిపోయాడు.

దాగిలి మూతలు (Hide and seek)

వీడి వీడి గుమ్మడి పండు వీడి పేరేంటి అని మా మామయ్య కళ్ళు మూసి ఆడించడం, ఆ చేతి స్పర్చ ఇంకా కల్ల మీద అలాగే ఉంది. కాస్త చీకటి పడుతుంటే మాకు దొరికే ఒకే ఒక్క ఆట దాగిలి మూటలు.. పిల్లలు పెద్దలు అందరు ఆడుకోనేవాళ్ళం, పిల్లలం దాకుంటే, పెద్దలు మమల్ని దాచడం, లేదా వెతికే వాడికి సహాయం చేయడం లాంటివి చేసేవాళ్ళు. ఈ ఆటలో తెలిసి వచ్చింది మా అపార తెలివితేటలు. దాకున్న వాడికి  వెతికేవాడు ఎప్పుడు లోకువే కొన్ని సార్లు అందరు ఒకే చోట దాక్కొని ఒకేసారి మీద పడేవాళ్ళం. ఆ చిన్న సమయం లో అందరి పేర్లు చెప్పి అవుట్ చేయడం కుదరదు కాబట్టి మల్లి వాడే దొంగ. ఇంకో అద్భుతమైన ఆలోచన చెప్పడం మరిచిపోయ్యను, బట్టలు మార్చుకోవడం, దొంగ ని తప్పుతోవ పట్టించడానికి ఆకరికి ఒకరి అంగీలు ఇంకొకరం మార్చుకోనేవాళ్ళం. అందరం చిన్న వాళ్ళం కాబట్టి, అమ్మాయిలు అబ్బాయిలు తేడా లేకుండా మార్చుకొనే వాళ్ళం. ఇలా చొక్కాలు మార్చుకొని దొంగ ని ఇరకాటం లో పెట్టి 'కుండమోరిగిల్ల' 'కుండమోరిగిల్ల' అని అరిసేవాళ్ళం. ఆ పదానికి అర్ధం తెలిదు, అర్ధం ఉందో లేదో కూడా తెలుసుకోవాలనుకోవడం లేదు, ఎందుకంటే దాన్నే బాల్యం అంటారు కాబట్టి.
ఇలా చెప్పుకుంటూ పోతే ఎన్నో ఇంకెన్నో, మల్లి ఇంకో టపా త్వరలో....


Peace if possible, truth at all costs - Martin Luther king